هفده فروردین، جشن سروش (سروشگان)
در گاهشماری ایرانی از دوران ایران باستان تا کنون جشن ها و رویدادهایی به جا مانده که در حال حاضر هویت تاریخی ایران را بیان میکند. گرچه ممکن است که برخی از این جشن ها همواره در بین مردم و اقوام ایران برگزار میشوند به آن ها جنبه ی عقیدتی و مذهبی داده شود. اما آنچه ک مسلم است شاید بعضی از این جشن ها به اندازه ی نوروزبه تداوم خود ادامه نداده باشند ولی هنوزهم جزو تاریخ این کشور هستند و مهم نیست که جنبه ی دینی و یا عقیدتی داشته باشند آنچه که حایز اهمیت است هویتی است که این جشن ها برای ما میسازند.
هفدهمین روز ازهرماه در گاهشماری ایران باستان (سروش) نام دارد. هفدهم فروردین نخستین روز سروش سال، هنگام جشن (سروشگان) یا جشن (هفده روز) از جشن های باستانی و قدیمی ایرانیان است. به گزارش ایمنا، روز هفدهم هرماه (ستایش سروش) ایزد پیام آور خداوند و نگاهبان بیداری بوده است. خروس و به ویژه خروس سپید از گرامیترین جانوران در نزد ایرانیان به شمار میرفته و به سبب بانگ بامدادی نماد سروش دانسته شده است. واژه ی سروش از ریشه ی (سرو) مشتق شده و در اوستا هم به معنی (فرمانبرداری) و هم نام یکی از ایزدان است. سروش ایزدی است که نیایش را به مردم آموخت. او از ایزدان بزرگی است که قبل از طلوع آفتاب بانگ زده و مردم را به نیایش پروردگار فرامیخواند و بر نظم جهان مراقبت دارد. روز سروش در ماه فروردین از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و ایرانیان در این روز به عبادت و نیایش پروردگار پرداخته و ب معابد میرفتند. ایزد سروش بر فراز کوه کاخی دارد، با یک هزارستون که به خودی خود روشن و ستاره نشان است. گردونه ی او را درآسمان چهار اسب نر درخشان و تیز و با سم های زرین میرانند. هیچ موجودی از ایشان پیشی نمیگیرد و بدین گونه است او دشمنان خود را هرکجا که باشند دستگیر میکند. سروش همیشه بیدار است و هرگز نمیخوابد و مخلوقات مزدا (اهورامزدا) را پاسبانی میکند و برای محافظت نوع بشر هر روز و هرشب سه بار به دور زمین میگردد.
صفات سروش دراوستا:
سروش در میان ایزدان نخستین کسی است که زبان به ستایش خداوند و نیایش (امشاسپندان) گشود. نخستین کسی که مراسم مذهبی به جا آورد و پنج گات های زرتشت را سرود. ایزد سروش بر آن است که نیروهای اهریمنی چون خشم، خواب و تنبلی و از همه مهم تر دروغ را ازمیان ببرد. سروش نابودکننده ی دیو آز و خشم است و به همراه مهر و روشن (دوایزد باستانی ایرانیان) اعمال انسان را سنجیده و به نیکوکاران پاداش و به بدکاران کیفر میدهد. او فرمانروای جهان است و به تمامی ارزه (کشورغربی) و سوه (کشورشرقی) فرمانروایی دارد. او نگهبان تن درجهان است و برای نگهبانی آفریدگان همواره بیدار و هوشیار بر گرد جهان میگردد.
روزسروش از زبان ابوریحان بیرونی:
از دیدگاه ابوریحان بیرونی، سروش اولین کسی است که مردم را برای ستایش پروردگار به زمزمه کردن امر کرده است و در این روز دعا و عبادت و به معبد رفتن بسیار نیک است.
شعری از فردوسی با موضوع جشن سروشگان:
ز گیتی برآمد سراسر خروش
به آذر بد این جشن روز سروش
سخن آخر:
در تمام تاریخ ایران از دوران باستان تا زمان حال بشر سعی برآن داشته است که روزهای نیک را به ثبت برساند و بر گرامی داشت دوباره ی آن اصرارمیورزیده تا این شادی را همچنان احساس کند و آن را فراموش نکند. این موضوع در رابطه با جشن های باستانی از جمله جشن سروشگان نیز صدق میکند پس بهتر است که این روزها را گرامی بداریم و به عنوان یک جنبه ی دینی ویا اعتقادی نگاه نکنیم بلکه به جنبه ی فرهنگی، تاریخی و شاد بودن آن توجه داشته باشیم.
آیا تا به امروز در باره ی مراسمات و جشن های باستانی که در نوروز اتفاق می افتد اطلاع داشتید؟ میتوانید همه را در والاویدبخوانید و اگر محتوای تصویری آن را نیاز داشتید میتوانید فوتیج های عید نوروز را از والاوید دانلود کنید.
دیدگاه خود را بنویسید